Yeni Doğan Sarılığı
Yeni doğan bebeğin sarılık olduğu nasıl anlaşılır?
Çocuk Hastalıkları Uzmanı Dr. Özlem Karahasanoğlu
Yeni doğan sarılığının belirtilerinden ve tedavisinden bahsetmek için öncelikle yeni doğan sarılığının nasıl oluştuğuna değinmek gerekir. Bebeklerin anne karnındayken akciğerleri devre dışıdır. Bebek, gerekli havayı göbek kordunundan alarak vücuttaki organlara taşır. Taşımayı sağlamak için eritrosit denilen kırmızı kan hücrelerinin içinde oksijen taşıyan özel bir yapı vardır.
Bebek anne karnından çıktıktan sonra akciğerler devreye girer ve oksijen taşıyan hemoglobinin değişmesi gerekir. Bu değişim için kırmızı kan hücrelerinin hemen hemen hepsi yıkılır. Bu yıkılma sonucu ortaya yeni doğan sarılığına sebep olan bilirubin maddesi çıkar.
Bilirubin, vücuttan idrar yoluyla atılır. Vücut bir yandan aynı oranda hemoglobinler üreterek kan dengesini sağlar. Bebek bu dönemde iyi beslenemiyorsa ve buna bağlı olarak idrar miktarı az ise bilirubin vücuttan atılamayacağından yeni doğan sarılığı ortaya çıkabilir.
Kan hücrelerinin yıkımı, kan uyuşmazlığı gibi birtakım kan hastalıklarına bağlı ise çok hızlı gerçekleşir. Böyle durumlarda idrar atılımı yetersiz kalacaktır ve yine yeni doğan sarılığı ortaya çıkacaktır.
Bilirubin, vücuttan idrar yoluyla atılır. Vücut bir yandan aynı oranda hemoglobinler üreterek kan dengesini sağlar. Bebek bu dönemde iyi beslenemiyorsa ve buna bağlı olarak idrar miktarı az ise bilirubin vücuttan atılamayacağından yeni doğan sarılığı ortaya çıkabilir.
Kan hücrelerinin yıkımı, kan uyuşmazlığı gibi birtakım kan hastalıklarına bağlı ise çok hızlı gerçekleşir. Böyle durumlarda idrar atılımı yetersiz kalacaktır ve yine yeni doğan sarılığı ortaya çıkacaktır.
Yeni doğan bebekte sarılık olduğu bebeğin vücudundaki belirtilerden anlaşılabilir. Yeni doğan bebeklerin göz aklarında, burun çevrelerinde ve yüzlerinde görülen sarı renk sarılığın belirtisidir. Sarı renk hastalığın ilerlemesi ile tüm gövdede görülür.
Kanda yükselen bilirubin bebekte uyku yapar. Sarılığı olan bebek emmek istemez, uyumak ister. Bu durumda beslenmenin azalmasına bağlı olarak atılım azaldığı için bilirubin daha da yükselir ve kısır döngü başlar.
Kanda yükselen bilirubin bebekte uyku yapar. Sarılığı olan bebek emmek istemez, uyumak ister. Bu durumda beslenmenin azalmasına bağlı olarak atılım azaldığı için bilirubin daha da yükselir ve kısır döngü başlar.
Yeni doğan bebekte sarılık var ise ve bebek giderek daha çok uyumaya başlamışsa mutlaka bir sorun var demektir ve doktor kontrolü gerekir.
Yeni doğan bebeklerde görülen iki tip sarılık vardır. Bunlar fizyolojik sarılık ve anne sütü sarılığıdır. Genellikle yeni doğan bebeklerde fizyolojik sarılık görülür.
Fizyolojik sarılık, kan hücreleri yıkımının sonucunda ortaya çıkan bilirubin maddesinin yeterli idrar yapılamadığı için yavaş atılması ile oluşan sarılık tipidir. Yavaş atılıma bağlı olarak, bilirubinin kandaki seviyesinin artması sarılığa sebep olur. Fizyolojik sarılık, bebeğin beslenmesi ve idrar miktarının artması ile sona erer.
Anne sütü sarılığı olarak isimlendirilen sarılık, anne sütündeki özel bir maddeden kaynaklanır. Kan uyuşmazlığı yoksa ya da bebek başka risk faktörü taşımıyorsa, anne sütü 24 saat kesilip, devamında yeniden başlanırsa bu sarılık ortadan kalkar.
Anne sütü sarılığı olarak isimlendirilen sarılık, anne sütündeki özel bir maddeden kaynaklanır. Kan uyuşmazlığı yoksa ya da bebek başka risk faktörü taşımıyorsa, anne sütü 24 saat kesilip, devamında yeniden başlanırsa bu sarılık ortadan kalkar.
Yeni doğan sarılığı olan bebekte kan uyuşmazlığı varsa, düzenli aralıklarla bebeğin bilirubin yükselme hızını kontrol etmek için kanı alınır. Bebeğin doğum yaşına, kilosuna ve prematüre olup olmamasına göre belli çizelgeler oluşturulur. Oluşturulan çizelgeye uygun olarak bilirubin belli bir seviyeyi bulduğunda tedaviye başlanır.
Yeni doğan sarılığı tedavisinde uygulanan ilk işlem mavi ışıkla yapılan fototerapidir. Fototerapinin şiddeti ve verilme süresi bebeğin kanındaki bilirubin seviyesi ve seviyenin düşme hızına göre belirlenir. Fototerapi genelde 8 - 10 saat yeterli olur ancak bazı durumlarda 3 - 4 gün devam etmesi gerekebilir.
Bazı durumlarda kan değişimi gerekebilir. Bilirubin, belli bir düzeye ulaştığında fototerapi ile düşürülemiyorsa göbek kordonundan katater konularak bebeğin kan değişimi yapılır ve tedavi böyle sağlanır.
Fizyolojik sarılık ya da anne sütü sarılığı denilen sarılık türü kendiliğinden geçer. Bebeğin iyileşmesindeki en önemli faktör bebeğin iyi beslenmesidir. Bebek beslenemiyor ve kilo alamıyor ise bilirubin seviyesi bazen fototerapi vermeyi gerektirecek sınırlara çıkabilir. Fizyolojik sarılık genelde doğumdan sonra 3. gün başlar ve 2. haftada bitmiş olur.
Yeni doğan sarılığı tedavisinde uygulanan ilk işlem mavi ışıkla yapılan fototerapidir. Fototerapinin şiddeti ve verilme süresi bebeğin kanındaki bilirubin seviyesi ve seviyenin düşme hızına göre belirlenir. Fototerapi genelde 8 - 10 saat yeterli olur ancak bazı durumlarda 3 - 4 gün devam etmesi gerekebilir.
Bazı durumlarda kan değişimi gerekebilir. Bilirubin, belli bir düzeye ulaştığında fototerapi ile düşürülemiyorsa göbek kordonundan katater konularak bebeğin kan değişimi yapılır ve tedavi böyle sağlanır.
Fizyolojik sarılık ya da anne sütü sarılığı denilen sarılık türü kendiliğinden geçer. Bebeğin iyileşmesindeki en önemli faktör bebeğin iyi beslenmesidir. Bebek beslenemiyor ve kilo alamıyor ise bilirubin seviyesi bazen fototerapi vermeyi gerektirecek sınırlara çıkabilir. Fizyolojik sarılık genelde doğumdan sonra 3. gün başlar ve 2. haftada bitmiş olur.
Anne & Çocuk Kanalı
Hepsini göster-
Hamileliğin 8. ayında anne karnındaki bebek ne durumdadır?
-
Hamileliğin 9. ayında anne karnındaki bebek ne durumdadır?
-
Hamileliğin 6. ayında anne karnındaki bebek ne durumdadır?
-
Hamileliğin 5. ayında anne karnındaki bebek ne durumdadır?
-
Hamileliğin 4. ayında anne karnındaki bebek ne durumdadır?
-
Hamileliğin 7. ayında anne karnındaki bebek ne durumdadır?
-
Hamileliğin 3. ayında anne karnındaki bebek ne durumdadır?
-
Hamileliğin 2. ayında anne karnındaki bebek ne durumdadır?
Konunun Tüm Videoları
Yorumlar