Anne Karnındaki Bebeğin Aylara Göre Gelişimi

Gebeliğin ultrason aracılığı ile saptanması için son âdet tarihinden sonra 4 hafta geçmesi gerekir. Bu dönemde kanda Beta HGC seviyeleri 1500'ü geçtiğinde ve ultrasonda vajinal bölgeye bakıldığında gebelik saptanırken kan testinin 6000'ü geçmesi durumunda ise gebelik olup olmadığı saptanabilir. 

Gebelik, son âdet tarihinden itibaren toplam 280 gün, 40 haftadır. Kadınlarda âdet tarihi geçmeye başladığında yapılan kontrollerde 4,5 - 5 haftalık gebelik ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle gebeliğin ilk ayında anne adayı hamile olduğunun farkında değildir.  Son âdet tarihinden 14 - 15 gün sonra yumurtlama olur. Yumurta ve sperm 23 kromozom içerirken, yumurta sperm tarafından döllendikten sonra 46 kromozomlu zigot halini alır. 

Sperm ve yumurta döllenmeyi tamamladıktan sonra rahimin içerisine doğru yolculuğa çıkar. 4 - 5 günlük yolculuk sırasında tek bir hücreden oluşan zigot bölünerek çoğalmaya başlar. Önce 2, 4, 8, 16 ve 32 hücrelik bölünmesini tamamlayarak rahmin içerisine doğru yol alır. Bu hücreler döllenmeden 6 - 7 gün sonra rahmin içerisinde yuvalanmaya başlar. Bu dönemde gebelik testleri pozitif çıkmaya başlayabilir, idrar testleri biraz daha geç sonuç verebilir. 

Hamileliğin 2. ayı denildiğinde çoğunlukla kastedilen âdet gecikmesinin başladığı 5. hafta ile 8. hafta arasındaki dönemdir. Bu dönemde anne adayında gebelik belirtileri ortaya çıkmaya başlar. 

- Halsizlik ve yorgunluk

- Genel uyku hali

- Tansiyonda düşme

- İştah değişikliği

- Mide bulantısı ve kusma

Gebeliğin 2. ayında anne karnındaki bebekte hızlı gelişimler gözlenir. 5. hafta civarında ultrason kontrollerinde siyah bir boşluk olarak görülen gebelik kesesinin içerisinde önce Yolk kesesi (yolk sac) adı verilen oluşum, daha sonra fetal pole adı verilen bebeğe ait hücreler görülmeye başlar. 6. haftadan sonra bebeğin ilk oluşan sistemi kalp atımları net bir şekilde izlenmeye başlanır. Gebeliğin 8. haftası tamamlandığında bebek birtakım yarıklanmalar sonrası baş ve gövde, kol ve bacak çıkıntıları oluşmuş halde izlenebilir. Bu dönemde bebek yaklaşık olarak 2 cm uzunluğa ulaşmıştır. 

- Böbrek, kalp, sinir sistemi gelişmeye başlar, kalbi dakikada 150 kez çarpmaya başlar. 

- Beyin,omurilik bağlantısı oluşur. Hipofiz bezi şekillenir. 

- Esas organ ve sistemleri tamamen olmasa da gelişir. Organ gelişimi nedeniyle kritik bir dönemdir

- El ve ayak parmakları, dizleri ve dirsekleri gelişmeye başlar, bacakları uzamaya, kolları gelişmeye ve elleri bilekten esnek hal almaya başlar

- Kemikleri sertleşmeye , kıkırdak dokuları oluşmaya başlar

- Yüz özellikleri daha belirginleşir. Gözleri, göz kapakları ve burun delikleri şekillenmeye başlar

- Embriyo bu ayın sonlarına doğru fetus adını alır. Fetus sürekli yer değiştirir, hareket eder ancak anne adayı henüz bunu hissetmez.

9 - 12 hafta arasında anne adayında hamilelik belirtileri ortaya çıkmaya başlar. Anne adayındaki halsizlik, yorgunluk ve iştah değişikliği 12. haftaya doğru azalma gösterir. Bu dönemde bebeklerde çok hızlı değişimler gözlemlenir.

- Bebek çok hızlı bir şekilde bölünerek kafa ve gövde daha net bir biçimde ayrılacak bir görüntü oluşturur. 

- Ultrason kontrollerinde bebeğin kafası gövde ile aynı büyüklüktedir. 

- Anne karnındaki bebeğin kol ve bacak hareketleri net bir şekilde görülebilir. 

- Bu dönemde bebek için ikili test, ense kalınlığı ölçümü ve burun kemiği ölçümü gibi testler yapılarak bebekte genetik bir hastalık olup olmadığı anlaşılabilir. 

- Gebeliğin 3. ayında bebeğin birçok organ ve sistemi gelişmiştir. 

- Hamilelikte 3. ayın sonlarına doğru erkek bebeklerde testosteron hormonu yapımı ve iç genital organlar gelişmeye başlar. 

- 10. haftadan itibaren erkek fetuslarda dış genital yapı şekillenmeye başlar. Bu dönemde göz çukurları oluşur ve el ve ayak parmakları belirginleşmeye başlar. 

Gebeliğin ilk aylarında anne adayında görülen iştah değişikliği ve bulantı 4. aydan itibaren görülmez. Bu aylar gebeliğin en rahat olduğu dönemdir ve anne adayını çok fazla rahatsız edecek belirti bulunmaz.

- Dördüncü ayda bebeğin kafa, gövde, kol, bacak ve bir takım organları ultrasonda net şekilde görülmeye başlanır. 

- Göbek kordonu ve plasenta da net şekilde görülür. 

- Bebeğin anne karnındaki 4. ayının sonunda gözleri birbirine yaklaşmaya başlar

- Dış genital organlar gelişimini tamamlar

- Bebeğin cinsiyeti tam olarak dördüncü aydan itibaren ayırt edilebilir hale gelir.

- Bebeğin emme ve yutma refleksleri gelişir. 

- Bebek cildini örten lanuga adı verilen kıllar ve verniks oluşumu başlar. 

- Bu dönemin sonunda bebeğin 250 gr ağırlığa ve 20 cm uzunluğa ulaşması beklenir.

Gebeliğin 5. ayında anne adayının karnı göbek hizasına kadar çıkar. Bu dönemde bebeğin bütün sistemleri yaklaşık olarak tamamlanmıştır. Gebeliğin bu haftalarında beyin ve sinir sistemi gelişimi açısından Omega3 takviyesinin yapılması hem anne adayı hem de bebek için faydalıdır. 

- Gebeliğin 5. ayında bebeğin bütün sistem ve organları geliştiği için ayrıntılı fetal tarama ultrasonları bu dönemde rahatlıkla yapılabilir. 

- Bebeğin 5. ayında dokunma, işitme, duyma yetenekleri gelişmiş ve uyku düzeni yavaş yavaş oluşmaya başlamıştır.

- Gebeliğin 5. ayında anne adayları bebekleri ile iletişime geçebilir. 

- Bebeğin göz kapaklarının hareketleri artık oluşmuştur. 

- Gebeliğin beşinci ayının sonunda bebeğin yaklaşık olarak 28 - 30 cm uzunluğa ve 500 gr ağırlığa ulaşması beklenir.

Gebeliğin 6. ayında karın artık göbeğin üzerine çıkmaya başlar. Bu aylarda anne adaylarında sindirim sistemine ait şikayetler artar; hazımsızlık, mide yanması gibi sorunlar görülebilir. 

- Gebeliğin 6. ayında bebek hızlı bir şekilde büyüme devam eder. 

- Anne adayına 24 - 28. haftalar arasında şeker yükleme testi yapılabilir.

- Bebek ultrasonda bütün organları ve sistemleri görülecek büyüklüğe ulaşmıştır.

- Bebek bazı solunum hareketleri yapmaya başlar, ama akciğerlerinde henüz hava yoktur. 

- Altıncı ayda, bebeğin ısısını düzenleyen ve onu darbelerden koruyan amniyon sıvısı yaklaşık 4 saatte bir kendini yeniler.

- Bu dönemde bebeğin hareketleri dışarıdan anne karnı üzerinde net bir şekilde görülebilir. 

- Anne karnında 6. ayını dolduran bebeğin işitme ve diğer sistemleri bu dönemde gelişmiştir.

- Anne karnında altıncı ayını tamamlayan bebek dışarıdan konuşulanları anlamaya ve bilgi hafızasını oluşturmaya başlar.

- Cildi buruşuk ve verniks ile örtülü durumdadır.

- Gebeliğin altıncı ayının sonunda bebeğin yaklaşık olarak 800 gr ağırlığa ulaşması beklenir. 

Gebeliğin 7. ayında annede nefes darlığı gibi sıkıntılar oluşmaya başlar, sindirim sistemi sorunları ortaya çıkar. Rahmin fazla büyümesi ve alınan kiloların etkisiyle omurganın ileriye doğru eğilmesi artarak annenin yürümesinde değişiklikler oluşur. Bu dönemde eğer doktor gerekli görürse kan uyuşmazlığı testinin yapılması gerekir. 

- Anne karnında 7. ayını geçiren bebekte rem uykuları ve düzenli uyku görülür. 

- Bu dönemde bebeğin akciğer gelişimi hız kazanır. Dışarıda yaşama yeteneğine doğru hızlı bir gelişme görülebilir. 

- Bebeğin cildi buruşuk ve verniksle kaplıdır. Eğer bu dönemde doğum gerçekleşirse bebeğin yaşama şansı yüksektir. 

- Gebeliğin yedinci ayının sonunda anne karnındaki bebeğin yaklaşık olarak 1,8 kg ağırlığa ulaşması beklenir.

Bu dönemde anne adayının hissettiği rahatsızlıklar artmaya başlar. Çünkü bu dönemde rahim ulaşabileceği en üst seviyeye gelmiştir. Anne adayında hemoroit, yürürken hissedilen rahatsızlıklar, bel ağrıları, gece uyku düzensizlikleri görülebilir.

- Gebeliğin 8. ayında bebeğin akciğerleri hızlı bir şekilde gelişmeye devam eder. 

- Bu dönemin sonunda bebek dışarıda yaşama yeteneğini kazanmış olur. 

- Bebek organ ve sistemlerini büyük bir çoğunlukta tamamlamış ve olgunlaşma dönemine geçmiştir. 

- 8. ayda bebeğin kendisi içerisinde yüzdüğü suya göre daha fazla yer kapladığından hareketleri eskisi kadar değildir. Hareketleri biraz daha az hissedilir. 

- Bu ayın sonlarına doğru doğuma hazırlık başlangıç belirtileri olarak bebek yavaş yavaş kemik çatıya doğru inmeye başlar. 

- Dışarıdaki sesleri duyar, gözleri açıktır, karanlık ve aydınlık ortamları ayırt eder.

- Bebeğin tekmelerini daha güçlü hissedersiniz.

- Kemikleri sertleşmeye devam eder.

- Amniyon sıvısının en fazla olduğu dönemdir.

- Bağışıklık sistemi gelişmeye, kendi antikorlarını üretmeye başlar.

- Bebeğinizin boyu yaklaşık olarak 40 - 45 cm arasındadır.

Bu dönemde anne karnındaki bebeğin hareketleri takip edilmelidir. Gebeliğin son ayı artık doğumun beklenmeye başladığı zamanlardır. Bebeğin olgunlaşması tamamlanmıştır. Özellikle 38. haftadan itibaren doğum beklenmeye başlanabilir. Gebeliğin son döneminde annenin aldığı kilolardan dolayı hareketlerinde kısıtlamalar artar. Anne karnındaki bebeğin başının aşağı doğru inmesi ve doğum hazırlıklarının başlamasıyla birlikte annenin nefes alması biraz daha rahatlar. Yukarıya doğru olan baskı bu dönemde azalır. 

- Anne karnındaki bebeğin yer kaplayan bölümlerinin plasentadaki suya göre az olması nedeniyle bebeğin hareketleri daha az hissedilir. 

- Bu ay içerisinde normal gelişen bir bebeğin günde en az 10 sefer hareket edip etmediği anne adayı tarafından takip edilmelidir. 

- Gebeliğin son ayında doktor kontrollerine daha sık gitmeniz gerekir.

- Kontroller sırasında doktorunuz gerek görürse haftada ya da 10 günde bir kez NST'ye (Non Stess Test) girmeniz gerekebilir.

- Gebeliğin son ayında bebeğin el ve ayak tırnaklarının uzunlukları parmak uçlarına gelecek şekilde büyümüştür. 

- Bebeğin cildini kaplayan verniks kaybolmaya başlar. 

- Bu dönemde lanugalar dökülmeye başlar.

- Bebeğin anne karnındaki son ayında yaklaşık olarak 50 - 52 cm uzunluğa ve 3 - 3,5 kg ağırlığa ulaşmış olması beklenir.