Kanser teşhisinde hangi laboratuvar testleri yapılır?
100'den fazla kanser tipi vardır. Kanser yerleştiği organa göre farklı belirtiler verir. Maalesef son yıllarda kanser vakalarının görülme sıklığı ciddi oranda artmıştır.
Kanser taraması şikayeti olmayan sağlıklı bireylerde yapılır. Her tür kanserin tedavisi, erken teşhis edildiğinde daha kolaydır. Kanser tarama testlerinin amacı da kanseri erken aşamada yakalayıp, hastanın hayat beklentisini artırmaktır.
Özellikle 40 yaşından sonra kanser görülme sıklığı artar. Bu sebeple uluslararası kanser otoriteleri tarafından belirlenen kanser tarama testleri vardır. Yaş, cinsiyet, yaşam tarzı, akraba ve yakın aile bireylerinde kanser görülmesi risk faktörlerinden bazılarıdır.
Kanser tarama testleri
Kanser tarama testlerine göz atacak olursak laboratuvar testlerinden bazıları şöyledir:
- Meme kanseri için kişinin kendi muayenesi, doktorun fiziksel muayenesi ve görüntüleme yöntemleriyle beraber meme kanserinde yükselebilen ana tümör belirteci çoğunlukla CA 15- 3'tür. Bununla beraber CEA ve CA 19-9 da yükselebilir.
- Rahim ağzı (serviks) kanserinin taramasında Pap-Smaer denilen test yaptırılmalıdır. Ayrıca kişide HPV virüsünün varlığı araştırılmalıdır. HPV'nin bazı tiplerinin rahim ağzı kanserine sebep olduğu bilinmektedir. HPV virüsü varsa HPV tiplendirilmesi yapılmalıdır.
- Kalın bağırsak kanserinde (kolorektal) tam kan sayımı, gaitada gizli kan denen dışkı testi, CEA tümör markerı bakılır.
- Prostat kanseri için PSA ve PAP testi önerilir.
- Yumurtalık kanserinde HE4, CA 125, AFP, CEA, CA 19-9 yükselebilen bazı tümör belirteçleridir.
- Testis kanserinde BHCG, AFP yükselebilir.
- Bunların haricinde CA125 isimli tümör belirteci rahim kanserinde fallop tüpleri denilen yumurtalıkları rahime bağlayan tüplerin kanserinde de yükselebilir.
- CA 19-9, pankreas, mide, safra yolları ve yumurtalık kanserinde, CEA dediğimiz Carcino Embryonic Antijen, bağırsak, meme, akciğer, tiroit (guatr), uterus (rahim), pankreas ve safra kesesi kanserlerinde AFP isimli tümör belirteci de yumurtalık, karaciğer ve testis kanserinde yükselebilir.
Yorumlar